10 cột mốc thăng trầm của “triều đại” BlackBerry

BlackBerry (trước đó tên là RIM – Research in Motion) là hãng sản xuất điện thoại nổi tiếng của Canada. Hãng đã từng là một tên tuổi đình đám trong suốt thời kì tiền smartphone và được biết tới như nhà sản xuất những thiết bị cầm tay hàng đầu của thế giới.

Trước khi có sự trỗi dậy của Apple và Samsung, BlackBerry có lúc chiếm tới 90% thị phần điện thoại toàn thế giới. Thế nhưng, việc cơn bão smartphone ập đến, BlackBerry với tư tưởng chậm tiến và chậm thay đổi để thích nghi đã mất số lượng khá lớn khách hàng. Và điều gì cũng phải đến, với doanh thu ngày càng giảm, BlackBerry phải tự rao bán mình như thông báo gần đây của hãng.

Chúng ta hãy cùng nhìn lại chặng đường 30 năm phát triển của hãng sản xuất điện thoại lớn nhất của Canada qua 10 sự kiện tiêu biểu.
1984: Research in Motion (RIM) ra đời






Một nhóm các sinh viên kĩ thuật gồm Mike Lazaridis và Douglas Fregin đã thành lập công ty với tên gọi ban đầu là Research in Motion (RIM) vào năm 1984 tại Waterloo, Canada. Những năm đầu, nhóm sinh viên này chủ yếu tập trung vào phát triển công nghệ không dây dựa trên chuẩn Mobitex.

RIM đã cho ra đời các thiết bị đầu cuối dựa trên công nghệ truyền thông không dây như modems và máy nhắn tin. Đây là tiền đề cho việc phát triển các thiết bị di động trong tương lai.
1992: Jim Balsillie gia nhập RIM






Chấp nhận cắt giảm 60% thu nhập của mình, thế chấp căn nhà và đóng góp 160,000 Bảng cho RIM, James Basillie đã đánh cược tất cả những gì mình có khi gia nhập công ty vào năm 1992. Ông đã mang những kinh nghiệm kinh doanh quý báu của mình để giúp cho RIM có thể phát triển hơn nữa. Ông và Lazaridis là 2 vị CEO đầu tiên của RIM lúc bấy giờ.
1998: chiếc BlackBerry đầu tiên ra đời






Chiếc máy nhắn tin RIM 900 Inter@ctive được công bố lần đầu tiên vào năm 1996, được thiết kế gồm một bàn phím trượt và màn hình hiển thị nhỏ cho phép nhắn tin qua mạng không dây. Ngoài ra, nó còn có chức năng gửi fax và mail.

Nhưng phải tới năm 1998, thiết bị cầm tay RIM 950 Wireless Handheld mới thật sự là sản phẩm hoàn chỉnh đầu tiên của BlackBerry. Bàn phím QWERTY của 950 khá giống với bàn phím của BlackBerry hiện nay, khi các phím bấm lồi lên và hơi bo tròn giúp cho người dùng có thể bấm dễ dàng hơn. Thoạt nhìn qua các phím bấm này khá giống với những trái Berry ở xứ sở Bắc Âu và cũng chính từ đấy, cái tên BlackBerry chính thức xuất hiện và gắn liền với các sản phẩm của RIM.

Sau khi gây được tiếng vang với BlackBerry 950, RIM đã thiết lập mối quan hệ với một số đối tác quan trọng lúc bấy giờ là IBM, BellSouth Wireless (sau này được tách ra thành 2 công ty Cingular và AT&T) và Rogers Cantel.

Tiếp theo đó, BlackBerry khai trương dịch vụ email của mình vào năm 1999. Cổ phiếu của công ty cũng được niêm yết trên sàn chứng khoán NASDAQ của Mỹ với số vốn lên tới 150 triệu Bảng Anh. Với thành công lúc bấy giờ, cổ phiếu của công ty liên tục tăng tỉ lệ thuận với doanh số bán hàng.
2001: RIM thua kiện hàng triệu đô

Năm 2001, Công ty NTP đã kiện RIM vì vi phạm bằng sáng chế của mình. Tòa án quyết định RIM phải bồi thường thiệt hại cho NTP số tiền lên tới 21 triệu Bảng Anh.

RIM đã cố gắng kháng án nhưng bất thành. Công ty còn bị buộc phải trả thêm một khoản chi phí là 390 triệu Bảng trong năm 2006. Mặc dù vậy, những tin tức về vụ kiện dai dẳng này đã phần nào giúp tên tuổi của BlackBerry nổi tiếng hơn.

Trên thực thế, Bộ Tư pháp của Mỹ đã quyết định xem xét và cân nhắc lại vụ kiện liên quan tới RIM vì hệ thống hạ tầng mạng của RIM đã và đang được sử dụng rất nhiều trong các cơ quan chính phủ của Mỹ lúc đó. Nếu chính phủ phạt RIM, đó có thể sẽ gây ra một hậu quả khôn lường và dẫn đến sự sụp đổ của công ty. Rất may là họ không làm vậy, mạng viễn thông của BlackBerry cứu cho hệ thống điện thoại của New York và Washington D.C khỏi bị sụy đổ khi sự kiện ngày 11/09 xảy ra.

Khi vụ kiện đình đám này xảy ra vào năm 2006, RIM lúc đó đang có khoảng 5 triệu thiết bị di động được kích hoạt và doanh thu hằng năm vào khoảng 240 triệu Bảng Anh.
2006: Cơn sốt BlackBerry






Khi được giới thương nhân khá ưa chuộng thì đó cũng chính là lúc mà thị phần điện thoại của RIM thật sự được bành trướng. Loạt thiết bị BlackBerry 7100 đã thu hút được nhiều khách hơn cho RIM. Tiếp sau đó, 2 phiên bản BlackBerry “Electron” và “Perl” cũng được tung ra với nhiều tính năng đặc sắc hơn như chụp ảnh camera, định vị toàn cầu, chat…

Với sự thống trị gần như tuyệt đối của mình, không ai nghĩ ngai vàng của BlackBerry sẽ bị lung lay và có kết cục buồn thảm như ngày hôm nay.
2007: Thế giới dưới chân BlackBerry - iPhone lộ diện

Apple công bố chiếc iPhone đầu tiên của mình vào năm 2007 để cạnh tranh với BlackBerry Pearl được giới thiệu một năm trước đó. Pearl là chiếc điện thoại BlackBerry đầu tiên được trang bị camera chụp ảnh và trình chơi nhạc trên thiết bị di động. Đây là bước đi đúng đắn của RIM nhằm giúp những sản phẩm của mình có thể đến gần hơn với những tầng lớp khách hàng khác nhau.

Series BlackBerry 8800 và Curves sau đó cũng được tung ra để củng cố chiến lược này của RIM và giúp RIM trở thành công ty lớn nhất nhất của Canada lúc bấy giờ. Với 10 triệu người dùng vào năm 2007, RIM không thể ngờ được rằng kẻ phế truất ngai vàng của mình lại là những chiếc smartphone đến từ Apple.
2008: Cơn bão Android ập đến






Mãi đến cuối năm 2008, hệ điều hành Android của Google mới bắt đầu xuất hiện. Cũng trong năm đó, BlackBerry tung ra thị trường thiết bị cảm ứng đầu tiên của mình, BlackBerry Storm. Đây là sản phẩm được RIM tung ra nhằm cạnh tranh với iPhone, HTC Dream và Palm Pre. Nhưng những gì BlackBerry Storm mang đến thật sự là quá tệ: máy hoạt động không ổn định, có hiện tượng giật lag, và màn hình cảm ứng có độ nhạy rất kém,…

Rất may là RIM đã cứu vớt lại một năm thất bại của mình bằng BlackBerry Bold. Năm đó, BlackBerry có số tài sản ước lượng lên đến 49 tỉ Bảng Anh, cao nhất trong lích sử của RIM.
2011: Table BlackBerry Playbook xuất hiện

Sự thành công của IPad đã khiến RIM nhận ra được thị trường máy tính bảng đầy tiềm năng. Và BlackBerry Playbook chính là câu trả lời đến từ nhà sản xuất điện thoại Canada.




Tuy nhiên, đây lại là một thất bại đầy cay đắng của RIM khi Playbook không được cộng đồng smartphone đánh giá cao vì thiết kế dày và nặng, ứng dụng cho nó quá ít (thậm chí còn không có cả ứng dụng gửi email và xem lịch).

Bên cạnh đó, thiết kế 7 inch và cạnh dày cũng đã bị chỉ trích (mặc dù sau này nó đã mang tới thành công cho Google và Amazon).
2013: Hệ điều hành BlackBerry 10 và sự chậm trễ






Những chỉ trích về việc thiếu tầm nhìn chiến lược, thiếu sự thay đổi, và chậm đưa ra hệ điều hành mới cho các thiết bị BlackBerry đã khiến Lazaridis và Balsillie phải từ chức CEO, thay vào đó là Thorsten Heins hòng giúp BlackBerry tìm lại ánh hào quang năm nào.

Với việc tung ra BlackBerry Z10 cảm ứng đầu năm nay, kế đó BlackBerry Q10 với bàn phím QWERTY truyền thống, BlackBerry hi vọng sẽ chiếm lại cảm tình của người hâm mộ đối với mình. Tuy nhiên, tình trạng ế ẩm, doanh thu sụt giảm khiến kinh tế công ty ngày càng đi xuống. Hiện nay, RIM chỉ còn được định giá khoảng 3,5 tỉ Bảng Anh (năm 2008 là 49 tỷ).

Không thể giải quyết được vấn đề của mình, BlackBerry đã phải tự rao bán mình như thông báo cách đây vài ngày. Liệu còn có ai có thể giúp BlackBerry tìm lại quá khứ hào hùng khi xưa?